Pastorie.
De pastorie na 1800:
Nadat in 1799 de Hervormden de kerk hadden moeten teruggeven aan de Roomsen, waren zij op zoek naar een nieuwe kerkruimte.
Ingevolge de STAATSREGELING van 1798 werd bepaald, dat alle bezittingen van de St Bernaartsabdij in de Republiek, dus ook de Roomse pastorie aan de Fenkelstraat in 's Lands bezit waren overgegaan.
De pastoor werd gesommeerd het pand te ontruimen. Die voelde daar begrijpelijk niet veel voor. Het kwam zover, dat op 9 augustus 1804 de inspecteur W. van Dompseler "voorzien van militairen met wapenen, kruid en lood de pastoor en de kapelaan met geweld het pand uitzet en het meubilair op straat deponeert". Volgens zeggen zijn later toch de sleutels aan van Dompseler gegeven, die ze, alweer volgens zeggen, aan de Hervormden ter hand heeft gesteld. (naar verluidt aan J. van Breda, waarschijnlijk de latere burgemeester)
Ingevolge de STAATSREGELING van 1798 werd bepaald, dat alle bezittingen van de St Bernaartsabdij in de Republiek, dus ook de Roomse pastorie aan de Fenkelstraat in 's Lands bezit waren overgegaan.
De pastoor werd gesommeerd het pand te ontruimen. Die voelde daar begrijpelijk niet veel voor. Het kwam zover, dat op 9 augustus 1804 de inspecteur W. van Dompseler "voorzien van militairen met wapenen, kruid en lood de pastoor en de kapelaan met geweld het pand uitzet en het meubilair op straat deponeert". Volgens zeggen zijn later toch de sleutels aan van Dompseler gegeven, die ze, alweer volgens zeggen, aan de Hervormden ter hand heeft gesteld. (naar verluidt aan J. van Breda, waarschijnlijk de latere burgemeester)
Het departementaal bestuur van Brabant protesteerde namens de katholieken op 16 augustus bij het (verantwoordelijke) Staatsbewind van de Bataafse Republiek. Op 23 augustus verweert het Staatsbewind zich door middel van een officiële publicatie, die op vele plaatsen in de provincie werd opgehangen. Minstens één exemplaar daarvan is bewaard gebleven.
Het Staatsbewind verklaart: ".....geen neigingen of bedoelingen te willen koesteren om de ongelukkige tijden te doen herleven van de onregelmatige handelingen en gebeurtenissen na de Westfaalse vrede voorgevallen, welke alleen hun voedsel vonden in partijschap, uit het Godsdienstige alleen ontsproten en door voormalige even onstaatkundige als ongematigde handelingen geprovoceerd...." Mooie woorden, maar de katholieken kregen er "hun" pastorie niet mee terug.
Het Staatsbewind verklaart: ".....geen neigingen of bedoelingen te willen koesteren om de ongelukkige tijden te doen herleven van de onregelmatige handelingen en gebeurtenissen na de Westfaalse vrede voorgevallen, welke alleen hun voedsel vonden in partijschap, uit het Godsdienstige alleen ontsproten en door voormalige even onstaatkundige als ongematigde handelingen geprovoceerd...." Mooie woorden, maar de katholieken kregen er "hun" pastorie niet mee terug.
Van 1804 - 1819 wordt het gebouw door de protestanten van Oudenbosch als kerkgebouw gebruikt, tot aan de voltooiing van het nieuwe kerkgebouw. Ondertussen had de pastorie in 1814 nog gediend voor "gens d'armes alhier gestationeerd" en daarna tot "hospitaal voor geallieerde troepen". Van 1819 tot het midden van de twintigste eeuw zal het gebouw als pastorie voor de verschillende predikanten hebben dienst gedaan.
In 1954, het gebouw valt dan al onder Monumentenzorg, wordt het gerestaureerd onder leiding van Architecten bureau de Wilde uit Breda. In 1954 wordt de verbinding tussen linker- en rechterdeel verbroken. Het linkerdeel wordt beneden als school ingericht en boven als woning. Het rechterdeel wordt tot pastorie bestemd. In 1954 wordt de Hervormde school in Oudenbosch (een kerkenraadschool) gesticht (deze Hervormde school volgde de Hervormde school van Standdaarbuiten op).
Deze school wordt in 1976 door de kerkenraad afgestoten en voortgezet als latere Protestants Christelijke. school ISAÄC DA COSTA. In de periode 1966 - 1976 is de pastorie niet door de predikant bewoond geweest. In die jaren was er een drukkerij in de pastorie gevestigd.
Deze school wordt in 1976 door de kerkenraad afgestoten en voortgezet als latere Protestants Christelijke. school ISAÄC DA COSTA. In de periode 1966 - 1976 is de pastorie niet door de predikant bewoond geweest. In die jaren was er een drukkerij in de pastorie gevestigd.
De muren van het gebouw met zo'n afwisselende geschiedenis zullen dus vele geheimen koesteren! De pastorie is in 1976 en in 1993/1994 gerestaureerd en doet thans weer dienst als pastorie (rechts), activiteiten ruimte (links onder en boven).